Krajowy Rejestr WierzytelnościWindykacja należności: Odpowiedzialność za długi w małżeństwie

Odpowiedzialność za długi w małżeństwie

Jeżeli maż i żona razem zaciągną kredyt lub inne zobowiązanie, sprawa jest prosta, oznacza to, że obydwoje są dłużnikami, a odpowiedzialność ciąży na majątku wspólnym i majątkach osobistych każdego z nich. Inaczej jest, gdy dług zaciągnie jeden z małżonków, wówczas odpowiedzialność kształtuje się w różny sposób, w zależności od tego, czy drugi współmałżonek wyraził zgodę na zaciągnięcie długu, a także, na co zostało zaciągnięte to zobowiązanie. Dla odpowiedzielności za ten dług, ważne jest, kiedy powstała ta wierzytelność, czyli przed zawarciem małżeństwa czy po jego zawarciu.

Odpowiedzialność solidarna
Najszerszą odpowiedzialnością jest odpowiedzialność solidarna. Polega ona na tym, że każdy z małżonków odpowiada za całość długu, a wierzyciel może dochodzić całości lub części długu według własnego uznania – z ich wspólnego majątku, z majątku osobistego jednego z nich lub z majątków osobistych każdego z nich. Odpowiedzialność ta dotyczy tylko tych zobowiązań, które zostały zaciągnięte przez jednego z małżonków i tylko w sprawach wynikających z zaspokajania zwykłych potrzeb rodziny. Do takich potrzeb można zaliczyć bieżące wydatki na wyżywienie, ubrania dla członków rodziny, opłaty za mieszkanie oraz energię elektryczną, wodę, gaz, wydatki na kształcenie dzieci, remont mieszkania.

Z ważnych powodów sąd może jednak na żądanie jednego z małżonków postanowić, że za zobowiązania odpowiedzialny jest tylko małżonek, który je zaciągną. Z taką sytuacją mamy do czynienia min. wtedy, gdy jeden z małżonków:

• prowadzi rozrzutny tryb życia i zaciąga zobowiązania, które przekraczają możliwości zarobkowe małżonków
• jest nieudolny w prowadzeniu spraw rodziny
• jest niedojrzały społecznie lub nieporadny życiowo
• jest częściowo ubezwłasnowolniony

Wobec wierzycieli takie wyłączenie odpowiedzialności jest skuteczne, tylko, gdy było im znane. W praktyce jest to trudne do udowodnienia.

Małżonkowie mogą odpowiadać za zobowiązania majątkiem wspólnym lub majątkami osobistymi. Wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku wspólnego, tylko, gdy małżonek zaciągnął zobowiązanie za zgodą drugiego. Jeżeli takiej zgody nie było, wierzyciel będzie mógł żądać zaspokojenia tylko z majątku osobistego małżonka zaciągającego dług, z jego wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez niego z innej działalności zarobkowej oraz z korzyści uzyskanych z praw autorskich, praw pokrewnych, prawa własności przemysłowej oraz innych praw przysługujących twórcy. Jeżeli wierzytelność powstała w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa wierzyciel może dochodzić też z przedmiotów majątkowych wchodzących w jego skład.

Osoba, która pożycza pieniądze żonie lub mężowi, powinna zadbać o to, aby umowę podpisał ich współmałżonek. Jeśli tego nie zrobi, a pojawią się problemy ze spłatą długu, wierzyciel nie będzie mógł kierować egzekucji do majątku wspólnego małżonków.